ورقهای فولادی، با استفاده از دو روش اصلی، یعنی نورد سرد و گرم، تولید میشوند. این دو روش، به عنوان پایههای اصلی، تولید بسیاری از ورقهای فولادی مختلف را فراهم میکنند. از یک سو، ورقهای روغنی که از نورد سرد به دست میآیند، و از سوی دیگر، ورقهای سیاه که از نورد گرم ساخته میشوند، از این فرآیندها بهره میبرند. یک نکته مهم در اینجا این است که هر یک از این دو نوع ورق، ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند که معمولاً با نیازهای مختلف صنایع و کاربردهای مختلف هماهنگ شدهاند.
در این متن، ما تمرکز خود را بر روی بررسی جزئیات و ویژگیهای ورقهای سیاه قرار دادهایم. ورقهای سیاه، که از نورد گرم تولید میشوند، دارای ویژگیها و خواصی هستند که آنها را برای کاربردهای خاصی مناسب میسازد. در اینجا، ما سعی میکنیم با دقت و کمیت زیاد، ویژگیها و کاربردهای این نوع ورق را مورد بررسی قرار دهیم تا بهترین استفاده ممکن را از آنها برای صنایع مختلف را ممکن سازیم.
ورق سیاه چیست؟
ورق سیاه، با رعایت استانداردها و استفاده از فرآیندهای مختلف، به انواع گوناگونی تولید میشود. این تنوع در تولید، آن را به عنوان یکی از محصولات اصلی و اساسی در صنایع فولادی معرفی میکند. از آنجایی که ورق سیاه به عنوان یک کالای واسط عمل میکند، در ساخت و تولید انواع محصولات فولادی به کار میرود. این محصول، نقش اساسی را در تأمین نیازهای مواد اولیه برای ساخت پروفیلهای ساختمانی، قطعات خودرو، ابزارهای صنعتی و سایر موارد صنعتی دارد. به طور کلی، ورق سیاه به عنوان یکی از اجزای اساسی در زنجیره تأمین و تولید صنعتی، با کاربردهای گستردهای در انواع صنایع همراه است و نقش بسیار مهمی را در تأمین مواد اولیه و تولید محصولات نهایی دارد.
انواع ورق سیاه
ورق سیاه، با رعایت استانداردها و استفاده از فرآیندهای مختلف، به انواع گوناگونی تولید میشود. این تنوع در تولید، آن را به عنوان یکی از محصولات اصلی و اساسی در صنایع فولادی معرفی میکند. از آنجایی که ورق سیاه به عنوان یک کالای واسط عمل میکند، در ساخت و تولید انواع محصولات فولادی به کار میرود. این محصول، نقش اساسی را در تأمین نیازهای مواد اولیه برای ساخت پروفیلهای ساختمانی، قطعات خودرو، ابزارهای صنعتی و سایر موارد صنعتی دارد. به طور کلی، ورق سیاه به عنوان یکی از اجزای اساسی در زنجیره تأمین و تولید صنعتی، با کاربردهای گستردهای در انواع صنایع همراه است و نقش بسیار مهمی را در تأمین مواد اولیه و تولید محصولات نهایی دارد.
-
ورق صنعتی سیاه:
ورقهای سیاه صنعتی در واقع نقش بسیار مهمی را در صنعت بازی میکنند و به دو روش اصلی مورد استفاده قرار میگیرند. از یک سو، این ورقها به عنوان ماده اولیه برای تولید پروفیلهای با ابعاد بزرگ مورد استفاده قرار میگیرند که در ساخت و سازهای بزرگ و پروژههای صنعتی از جمله ساخت ساختمانهای بلند، پلها، و سازههای صنعتی استفاده میشوند. از سوی دیگر، این ورقها به صورت مستقیم در صنایعی چون صنعت خودروسازی و صنایع ساخت و ساز به کار میروند، جایی که نیاز به مواد با استحکام بالا و قابلیت فرمدهی مناسب است. ورقهای سیاه صنعتی با ویژگیهای متفاوتی نظیر ابعاد، اندازه، وزن و ضخامت مقایسه با ورقهای سیاه معمولی، تولید میشوند که این تفاوتها بسته به نیازهای ویژهی هر صنعتی و کاربردهای مختلف، مورد توجه واقع میشوند.
-
ورق سیاه معمولی:
با توجه به اهمیت میزان عنصر کربن در آلیاژ فولاد، ورقهای فولادی متنوعی با سطوح مختلفی از سختی تولید میشوند. حتی در دستهی ورقهای سیاه معمولی نیز، بر اساس میزان کربن موجود در آلیاژ، دو گرید اصلی به نامهای ST37 و ST52 معرفی شدهاند. اما نکتهی جالب این است که سایر عناصر شیمیایی نیز در ترکیب این دو گرید مهم هستند. به عنوان مثال، در ورقهای ST37، عناصری از قبیل فسفر، گوگرد، سیلسیم، منگنز و کربن در آلیاژ حضور دارند که هرکدام از این عناصر تأثیری بر ویژگیها و کاربردهای ورقها دارند. اما در ورقهای سیاه ST52، این عناصر با تفاوتهایی در درصد موجود هستند که این تفاوتها به طور مستقیم بر ویژگیها و کاربردهای این دو گرید ورقها تأثیر میگذارد. از این رو، در انتخاب و استفاده از ورقهای فولادی، آشنایی با ترکیبات شیمیایی ورقها و درک اثرات آنها بر ویژگیها و عملکرد محصولات نهایی بسیار حیاتی است.
به علاوه از این دستهبندی، ورقهای سیاه نیز بر اساس روش عرضه به بازار به دو دستهی اصلی تقسیم میشوند، که این تقسیمبندیها نقش مهمی در انتخاب و استفاده از این محصولات در صنایع مختلف دارند.
-
ورق سیاه کلاف یا رول:
این ورقها در اصل به صورت کلاف به بازار عرضه میشوند و به علت این شکل بستهبندی، طول آنها هیچ محدودیتی ندارد؛ به این معنا که میتوانند به هر طولی تولید شده و به مصرف کنندگان ارائه شوند. اما درباره عرض این ورقها نیز باید اشاره کرد که متناسب با نیازهای مختلف، در اندازههای متفاوتی تولید میشوند؛ از 1 متر تا 2 متر. همچنین، از نظر ضخامت، ورقهای سیاه کلاف از 1.5 تا 15 میلیمتر متغیر هستند و این محدوده گسترده از ضخامتها، به تولید و استفاده گستردهتری از این محصول در صنایع مختلف کمک میکند.
-
ورق سیاه به شکل شیت یا فابریک:
ورقهای سیاه شیت، به طور عمومی، به صورت سفارشی تولید میشوند، به این معنا که مصرفکننده نیازمندیهای خود را از جمله ابعاد و ضخامت مورد نیاز ورق را به کارخانه اعلام میکند و سپس محصول مورد نظر خود را تحویل میگیرد. این روند تولید سفارشی به مصرفکنندگان امکان میدهد تا ورقهایی با دقت و مشخصات دقیقی که به آنها نیاز دارند، را تهیه کنند و در پروژههای خود به کار ببرند.
باید توجه داشت که ورقهای سیاه شیت آمادهی موجود در بازار، معمولاً دارای ضخامتهای بیشتری از 15 میلیمتر هستند. این ورقها در ابعاد مختلفی مانند 1 در 2 متر، 1.5 در 2.5 متر، 1 در 6 متر، 1.5 در 6 متر، 2 در 6 متر و 2 در 12 متر در دسترس قرار دارند تا مصرفکنندگان بتوانند بر اساس نیازهای خود و با توجه به ابعاد مورد نظر، از این محصولات استفاده کنند.
ویژگیهای ورق سیاه
ورقهای سیاه به دلیل داشتن آنالیز شیمیایی و خواص مکانیکی منحصر به فرد، یکی از محصولات برتر صنعت فولاد محسوب میشوند. این ورقها، بر اساس استانداردهای مختلفی که توسط صنعت فولاد تعیین میشوند، باید با پارامترهای خاصی سازگاری داشته باشند. به منظور بررسی دقیق ترکیبات شیمیایی و خواص مکانیکی این ورقها، متخصصان حوزهی فولاد به جدولهای استاندارد این محصولات مراجعه میکنند تا اطمینان حاصل کنند که محصولات تولیدی با استانداردهای لازم سازگاری دارند و کیفیت مطلوبی را دارا هستند. باید توجه داشت که برای ورقهای سیاه، دو نوع استاندارد قدیمی و جدید وجود دارد که به طور جداگانه برای ارزیابی و کنترل کیفیت استفاده میشوند و این امر بهبود کیفیت و اطمینان مشتریان را افزایش میدهد.
- DIN 17100
- BS EN 10025
در ادامه این موضوع، شما قادر خواهید بود که یک جدول جامع که شامل آنالیز شیمیایی فولاد ورقهای سیاه است را مشاهده کنید؛ تحقیقات انجام شده توسط متخصصان در این زمینه، منجر به ارائه این نتایج جامع شده است، که میتواند به شما در درک بهتر از ویژگیهای ورقهای سیاه و تفاوتهای آنها کمک کند.
نام فولاد | روش اکسیداسیون | آنالیز شیمیایی فولاد های S235 تا S500 | ||||||||
کربن | سیلیسیم | منگنز | فسفر | گوگرد | نیتروژن | مس | ||||
ضخامت کمتر از 16 میلیمتر | ضخامت بین 16 تا 40 میلیمتر | ضخامت بیشتر از 40 میلیمتر | ||||||||
S235JR | FN | 0.19 | 0.19 | 0.23 | – | 1.5 | 0.045 | 0.045 | 0.014 | 0.060 |
S235J0 | FN | 0.19 | 0.19 | 0.19 | – | 1.50 | 0.040 | 0.040 | 0.014 | 0.060 |
S235J2 | FF | 0.19 | 0.19 | 0.19 | – | 1.5 | 0.035 | 0.035 | – | 0.060 |
S275JR | FN | 0.24 | 0.24 | 0.25 | – | 1.6 | 0.040 | 0.040 | 0.014 | 0.060 |
S275J0 | FN | 0.21 | 0.21 | 0.21h | – | 1.6 | 0.040 | 0.040 | 0.014 | 0.060 |
S275J2 | FF | 0.21 | 0.21 | 0.21H | 0.60 | 1.6 | 0.035 | 0.035 | – | 0.060 |
S355JR | FN | 0.27 | 0.27 | 0.27 | 0.60 | 1.7 | 0.045 | 0.045 | 0.014 | 0.060 |
S355J0 | FN | 0.23 | 0.23I | 0.24 | 0.60 | 1.7 | 0.040 | 0.040 | 0.014 | 0.060 |
S355J2 | FF | 0.23 | 0.23I | 0.24 | 0.60 | 1.7 | 0.035 | 0.035 | – | 0.060 |
S355K2 | FF | 0.23 | 0.23I | 0.24 | – | 1.7 | 0.035 | 0.035 | – | 0.060 |
S460JRJ | FF | 0.23 | 0.23I | 0.24 | 0.60 | 1.80 | 0.040 | 0.040 | 0.027 | 0.60 |
S460J0J | FF | |||||||||
S460J2J | FF | |||||||||
S460K2J | FF | |||||||||
S500J0J | FF |
ابعاد ورق سیاه
ورقهای سیاه، از ابعاد و اندازههای گوناگونی برخوردارند که تنوع آنها بسیار گسترده است و این انواع ورقها در بازار با اندازهها و ابعاد متنوعی عرضه میشوند. در ادامه، به بیان برخی از سایزها و ابعاد معمولی ورقهای سیاه پرداختهایم:
– ضخامت ورق سیاه: از 1.5 میلیمتر تا 100 میلیمتر؛ این محدوده گسترده از ضخامتها، امکان استفاده در مخازن، سازههای فلزی، و سایر کاربردهای صنعتی را فراهم میکند.
– عرض ورق سیاه: از 100 سانتیمتر تا 200 سانتیمتر؛ این وسیعت در ابعاد عرضی، امکان استفاده در محصولات گوناگونی از جمله ساخت و ساز، صنایع خودروسازی، و موارد دیگر را فراهم میکند.
– طول ورق سیاه: بدون هیچ محدودیتی؛ این بدان معناست که ورقهای سیاه میتوانند به هر طولی که نیاز باشد تولید شده و استفاده شوند، که این ویژگی منحصر به فرد از اهمیت زیادی برخوردار است.
وزن ورقهای سیاه از جمله مواردی است که میتوان با بهرهگیری از جدولهای استاندارد وزنی موجود برای این محصول، به راحتی ارزیابی کرد. با استفاده از این جداول، میتوانید وزن مورد نیاز ورقهای مورد استفاده خود را به دقت مشخص کنید. این اطلاعات مفید برای برنامهریزی دقیق و استفاده بهینه از مواد اولیه در پروژههای صنعتی و ساختمانی میباشد. از طریق مشاهده و استفاده از این جداول، میتوانید وزن مورد نیاز ورقهای مورد نیاز را بهسرعت و با دقت مورد بررسی قرار دهید تا اطمینان حاصل کنید که انتخاب شما با توجه به نیازهای پروژه و استانداردهای مربوطه صورت گرفته است.
ردیف محصول | طول ورق سیاه (متر) | عرض ورق سیاه (متر) | ضخامت ورق سیاه (میلیمتر) | وزن ورق سیاه (کیلوگرم) |
1 | ورق سایز 2 | 1 | 2 | 32 |
2 | ورق سایز 2 | 1 | 2.5 | 40 |
3 | ورق سایز 2.5 | 1.25 | 3 | 75 |
4 | ورق سایز 6 | 1.5 | 4 | 288 |
5 | ورق سایز 6 | 1.5 | 6 | 432 |
6 | ورق سایز 6 | 1.5 | 8 | 576 |
7 | ورق سایز 6 | 1.5 | 10 | 720 |
8 | ورق سایز 6 | 1.5 | 12 | 864 |
9 | ورق سایز 6 | 1.5 | 15 | 1080 |
10 | ورق سایز 6 | 2 | 20 | 1920 |
11 | ورق سایز 6 | 2 | 25 | 2400 |
ورقهای سیاه چگونه تولید میشوند؟
از جمعآوری مواد اولیه مانند سنگ آهن و قراضه گرفته تا مراحل پیچیدهتری مانند ذوب، فرآوری، و آمادهسازی برای عرضه به بازار، فرآیند تولید ورقهای سیاه از ابتدا تا انتها پیچیده و چالشبرانگیز است. این فرآیند شامل مراحل مختلفی است که هر یک نیازمند دقت و توجه خاصی هستند.
ابتدا، مواد اولیه مانند سنگ آهن و قراضه جمعآوری میشوند و به کارخانه منتقل میشوند. سپس، در مرحلهی ذوب، این مواد ذوب شده و به فولاد تبدیل میشوند. بعد از ذوب، فولاد موردنیاز برای ورقهای سیاه، با استفاده از تکنولوژی نورد، شکل داده و به صورت ورقهای بلوری به دست میآید.
سپس، ورقهای تازه نورد شده در مرحلهی خنککاری قرار میگیرند تا به دمای مناسبی سرد شوند. پس از آن، در مرحلهی برش، ورقها به ابعاد مورد نظر برش میخورند و در نهایت، در مرحلهی آمادهسازی برای بازار، کیفیت و استانداردهای لازم برای عرضه به مشتریان بررسی میشود. به طور کلی، این فرآیند تولید ورقهای سیاه از ابتدا تا انتها شامل گامهای متعددی است که نیازمند دقت و تخصص بالایی هستند.
فرآیند تولید ورقهای سیاه یک دسته فرآیند پیچیده و مهم در صنعت فولاد است که از ابتدا تا انتها متکی به تکنولوژیهای پیشرفته و دقت بالای کارگران است. این فرآیند شامل چندین مرحله متوالی است که به ترتیب زیر است:
- آمادهسازی مواد اولیه: این فرآیند با جمعآوری مواد اولیه مانند سنگهای آهن و قراضه آغاز میشود.
- پیشگرم کردن اسلبها: اسلبها در کورههای پیشگرم قرار داده میشوند و تا دمای 1300 درجهی سانتیگراد گرم میشوند تا عیبهای ساختاری فولاد از بین برود.
- خنککاری و پوستهزدایی: پس از پیشگرم کردن، اسلبها به فرآیندهای خنککاری و پوستهزدایی میروند.
- کاهش ضخامت ورقها: اسلبها به سمت غلتکهای کاهش ضخامت ورق میروند تا ضخامت ورقها به مقدار مورد نظر کاهش یابد.
- جعبهی کلاف: ورقها به جعبهی کلاف میروند که بهوسیله آن همسطحسازی ورقها و ایجاد ویژگیهای مکانیکی یکسان در آنها انجام میشود.
- نورد نهایی: ورقها با سرعتی حدود 10 تا 20 متر بر ثانیه از میان قفسههای نورد نهایی عبور میکنند.
- خنککاری نهایی: در این مرحله، دمای ورقها به زیر 600 درجه سانتیگراد کاهش مییابد.
- کلافپیچی: ورقها به صورت کلافهای طویل درمیآیند و برای عرضه به بازار آماده میشوند. در صورت درخواست مشتریان برای سایزهای سفارشی، ورقها در این مرحله به ابعاد مورد نظر برش میخورند.
کابردهای ورق سیاه
ورق سیاه، به عنوان یکی از مهمترین مواد اولیه در صنایع فولادی، اساس تولید بسیاری از محصولات فولادی ثانوی را تشکیل میدهد. این ورقها نه تنها در تولید انواع پروفیلهای صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند، بلکه به طور مستقیم در صنایع مختلف نیز به کار میروند. بهعنوان نمونه، در صنعت کشتیسازی، از ورق سیاه به طور فراوان برای ساخت بخشهای مختلف و بندهای کشتی استفاده میشود. علاوه بر این، صنایع دیگری نیز از این نوع ورق و ویژگیهای منحصر بهفرد آن بهره میبرند، از جمله:
ورقهای سیاه به عنوان یکی از عناصر اصلی در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. در بخش خودروسازی و تولید ماشینآلات صنعتی، این ورقها برای ساخت اجزای مختلف خودروها و ماشینآلات مورد استفاده قرار میگیرند؛ از جمله ساخت قطعات بدنه، قطعات مکانیکی و قطعات موتور.
علاوه بر این، در صنایعی مانند ساخت و تولید مخازن کشتی، تانکرها و منابع ذخیرهسازی، ورقهای سیاه به عنوان جزء اصلی استفاده میشوند؛ این ورقها بایستی از نظر مقاومت و استحکام مناسب باشند تا شرایط حمل و نقل مختلف را تحمل کنند.
همچنین، در صنایع مرتبط با نفت و گاز، مانند تولید لولههای نفتی و فرآوری صنایع پتروشیمی، ورقهای سیاه برای ساخت قطعات مورد نیاز این صنایع به کار میروند؛ این ورقها بایستی دارای خواص مکانیکی و شیمیایی مناسب باشند تا شرایط محیطی خاص این صنایع را تحمل کنند.
علاوه بر این، در ساخت تجهیزات جانبی جاده مانند گاردریلها و تجهیزات حفاظتی دیگر، نیز از ورقهای سیاه استفاده میشود؛ این ورقها بایستی دارای مقاومت و استحکام کافی برای مقابله با فشارها و شرایط مختلف آب و هوایی باشند.
“در این فهرست، متنوعیت گریدهای قیمت ورق روغنی از برندهای داخلی از قبیل فولادمبارکه، فولاد غرب، و هفت الماس، همچنین برندهای وارداتی از کشورهایی چون روسیه، قزاقستان، کره، و چین، در ابعاد و ضخامتهای مختلف (بر اساس میلیمتر) ارائه میشود. این ورقها به صورت رول، شیت، و فابریک در دسترس هستند. علاوه بر این، خدماتی نظیر برش، فرمینگ، نواربری (رشته بری)، و پانچ نیز بر اساس سفارشات شما انجام میشود.”
تولیدکنندگان برتر ورق سیاه
- فولاد مبارکه اصفهان:
ورق سیاه فولاد مبارکه از جمله محصولات پرکاربرد و محبوب در صنعت است که به صورت رول، شیت، فابریک و برش خورده در دسترس است. این نوع ورق به دلیل استفاده از فرآیند نورد گرم، که به این معناست که ورقها در دمای بالا شکل میگیرند، شناخته میشود. قیمت مقرون به صرفهای که ورق سیاه فولاد مبارکه دارد، این محصول را به انتخاب اصلی برای تولید دستگاههای بزرگ با ابعاد گسترده تبدیل کرده و باعث ایجاد تقاضای بسیاری در بازار شده است. یکی از ویژگیهای بارز این نوع ورق، استحکام و مقاومت بسیار بالایی است که در برابر فشار و ضربه ارائه میدهد.
- فولاد کاویان:
ورق سیاه کاویان، که گاهی به عنوان فولاد کاویان هم شناخته میشود، از جمله محصولات محبوب و با کیفیت در بازار فولادی به شمار میآید. این کارخانه با تولید ورقهای سیاه با ابعاد و اندازههای مختلف، توانسته است نیازهای صنایع مختلف را به خوبی برطرف کند و در بازار بازوی تأثیرگذاری باشد. با تجهیزات پیشرفته و فناوریهای روز، کارخانه فولاد کاویان از جمله تولیدکنندگان پیشرو در زمینه ورقهای سیاه محسوب میشود و محصولات آن از کیفیت برتری برخوردارند. استفاده بیشتر از این نوع ورق در صنایع مانند ساختمانسازی، صنعت خودروسازی و تولید مخازن و تانکرهای نفت است.
- فولاد گیلان:
فولاد گیلان با هدف رفع نیازهای صنایع گوناگون از جمله صنعت خودروسازی، ساختمانسازی و لولهسازی، به تولید و عرضه محصولات فولادی مختلف میپردازد. این کارخانه با تمرکز بر تنوع و کیفیت، محصولاتی که به این صنایع مهم ارائه میدهد، شامل انواع ورقها، میلگردها و سایر محصولات فولادی است. اما بدون شک، تولید ورقهای سیاه از جمله فعالیتهای اصلی و حیاتی این کارخانه محسوب میشود. این ورقها به عنوان یکی از مواد اصلی در ساخت اجزای مختلف خودروها، ساختمانها و لولهها استفاده میشوند و نقش بسیار مهمی در صنایع مورد استفاده خود ایفا میکنند.
- ورق سیاه اکسین
ورق سیاه اکسین به عنوان یکی از دستههای ورقهای سیاه فولادی شناخته میشود که بیشتر در صنایع متنوعی مانند کشتیسازی، لولهسازی، ساخت و ساز، و صنعت خودروسازی به کار میرود. این نوع ورق با توجه به عوامل مختلفی از جمله اندازه، ضخامت، و استانداردهای مورد نیاز، قیمتهای متفاوتی دارد که ممکن است در طول زمان نوساناتی را تجربه کند. بنابراین، در انتخاب و خرید ورق سیاه اکسین، لازم است به جنبههای مختلف این محصول توجه کرده و با شرایط بازار آشنا شد.
سخن پایانی
ورق سیاه، اصطلاحی است که به ورقهایی اشاره دارد که از نورد گرم تولید شده و به دلیل سطح مات و بافت خشن آنها به عنوان “ورق سیاه” شناخته میشوند. این نوع ورق فولادی، در صنایع گوناگونی به کار میرود و کاربردهای فراوانی دارد. ورقهای سیاه با توجه به استانداردهای مختلف، تولید میشوند و در فرایند ساخت آنها، از عناصری از قبیل گوگرد، سیلیسیم، فسفر و کربن استفاده میشود. کارخانههای بزرگی همچون فولاد مبارکه اصفهان و فولاد کاویان، به عنوان از جمله تولیدکنندگان اصلی این نوع ورقها مطرح هستند.