به گزارش فرا آهن – بر اساس آخرین آمار موجود از واردات ورق سرد در 11 ماهه سال 1402، این محصول با افزایش وارداتی 170 درصدی مواجه بوده است. بر اساس گزارش آماری انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، مجموع واردات فولاد ایران در این دوره حدود 1.5 میلیون تن بوده است. افزایش چشمگیر واردات ورق‌های سرد و ورق‌های پوشش‌دار از جمله ورق روغنی، رنگی، گالوانیزه و… نیز در آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران به وضوح قابل مشاهده است، به طوری که واردات ورق سرد در این مدت نسبت به دوره مشابه سال قبل تقریبا سه برابر شده است.
روند افزایشی واردات ورق سرد و ورق پوشش‌دار در سال جاری همچنان ادامه دارد، در حالی که برای واردات این محصولات ارز ترجیحی تخصیص می‌یابد. به گفته دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، نسبت حجم معامله به عرضه ورق سرد در سال جاری به 75 درصد رسیده است. در عین حال، آمار واردات نیز نشان‌دهنده تداوم رشد واردات این ورق‌هاست. این در حالی است که بیش از 50 درصد ظرفیت تولید کارخانه‌های ورق سرد و 70 درصد کارخانه‌های ورق پوشش‌دار خالی است.
جزئیات واردات فولاد ایران در 11 ماهه نخست سال 1402 در جدول زیر قابل مشاهده است:
آسیب اختصاص ارز ترجیحی به واردات ورق سرد
اختصاص ارز ترجیحی برای واردات ورق‌های سرد و پوشش‌دار در حالی که تولید داخلی بیش از نیاز بازار است، منطقی به نظر نمی‌رسد و می‌تواند به تضعیف تولید داخلی منجر شود، چرا که تولیدکنندگان داخلی ناچارند مواد اولیه خود را با دلار آزاد تهیه کنند. به گفته رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، یکی دیگر از عواملی که به کاهش تولید کارخانه‌ها انجامیده، تخصیص سهمیه و مواد اولیه برای تولیدکنندگان ورق‌های سرد و پوشش‌دار از جمله ورق گالوانیزه بر اساس میزان فروش آن‌ها در بورس کالا است. به گفته فعالان این حوزه، افزایش بیش از 2.5 برابری واردات ورق سرد به کشور در سال گذشته باعث کاهش 2.8 درصدی تولید ورق سرد در داخل کشور شده است. اکنون خریداران عمده ورق سرد تقاضای خود را کاهش داده‌اند زیرا محصول وارداتی ارزان‌تر است.
واردات باید هدفمندسازی شود
هدفمندسازی واردات از موضوعات مهمی است که مسئولان باید به آن توجه کنند. همچنین، تخصیص ارز نیمایی برای واردات ورق سرد چالش‌های جدی برای تولیدکنندگان این محصول ایجاد کرده است. با توجه به اینکه تولید ورق سرد در داخل کشور بیش از نیاز بازار است، باید نه تنها واردات این محصول متوقف شود، بلکه سیاستگذاران باید با تصمیمات مناسب، صادرات آن را تسهیل کنند. این امر می‌تواند توان بالقوه تولید ورق‌های سرد و پوشش‌دار را به بالفعل تبدیل کند. افزون بر این، باید مواد اولیه بیشتری وارد کشور شده و با تبدیل آن به محصول نهایی، ارزش افزوده بیشتری ایجاد شود. اگر ظرفیت تولید داخلی به طور کامل به کار گرفته شود، هم تولیدکننده و هم مصرف‌کننده بهره‌مند خواهند شد. همزمان، باید به حفظ و گسترش بازارهای فولادی نیز توجه کنیم. ورق‌های سرد و پوشش‌دار محصولات استراتژیکی برای کشور هستند و هر اقدامی که به کاهش توان تولید یا آسیب به صنایع تولیدی منجر شود، به کشور آسیب استراتژیکی وارد می‌کند.
ایران می‌تواند در بازارهای صادراتی حضوری موثر داشته باشد
اختصاص ارز ترجیحی به واردات ورق سرد و پوشش‌دار و افزایش واردات این محصولات در حالی اتفاق می‌افتد که تولیدکنندگان داخلی باید مواد اولیه خود را با ارز آزاد و قیمت‌های بالاتر از بازار جهانی تهیه کنند. این واردات گسترده باعث کاهش قیمت این محصولات در بازار داخلی شده و تولید داخلی را برای تولیدکنندگان غیرمقرون‌به‌صرفه کرده است. با این حال، با توجه به توان تولید داخلی و ظرفیت کارخانه‌های موجود، در صورت تسهیل صادرات، ورق‌های سرد و پوشش‌دار ایران می‌توانند حضور موثری در بازارهای صادراتی داشته باشند. اما سیاست‌های کنونی کار را برای تولیدکنندگان این محصولات بسیار دشوار کرده است. علاوه بر این، چالش ناترازی انرژی نیز بر صنایع فولادی و تولیدکنندگان ورق‌های سرد و پوشش‌دار تاثیر منفی گذاشته است. تولیدکنندگان و فعالان این حوزه بر این باورند که دولت باید از تولید حمایت کرده و زیرساخت‌های مورد نیاز مانند برق را تامین کند.
